Dajcie mi punkt oparcia, a poruszę ziemię.
Wstręt
| Znak emocji: przykry |
 |
Określenia bliskoznaczne: obrzydzenie, dystans, niesmak, odrzucenie, odpychanie, odraza, robi się „niedobrze”, awersja. |
| Poziom energii: dodaje energii |
 |
Wstręt to emocja wyrażająca niechęć do czegoś lub kogoś (a raczej tego, jak się zachowuje, wygląda). Doświadczenie wstrętu jest raczej krótkotrwałe. |
Emocje w ciele. Jak rozpoznać wstręt?
Wstręt przejawia się dystansem od konkretnego obiektu, wydarzenia, sytuacji, „złych myśli” lub osoby zachowującej się w sposób dla nas odpychający. W odróżnieniu od innych emocji, łączy się ze specyficznym stanem fizjologicznym, którym są mdłości i zwiększone ślinienie się (reakcja AUN).
Jeśli chodzi o aktywność mięśni twarzy to wszystko skupia się raczej wokół ust i nosa. Ruchy mięśni albo odwodzą od przyswajania czegoś przez ciało: marszczenie nosa, ściągnięcie wargi, opadnięcie kącików ust) albo ułatwiają usunięcie czegoś z ciała: rozwarcie ust, któremu czasem towarzyszy wysunięcie języka.
O czym informuje wstręt?
Przerwij kontakt z obiektem, pozbądź się obiektu z organizmu, unikaj go w przyszłości (bodziec ma negatywną wartość).
Co ciekawe, czynniki budzące wstręt to głównie takie, które przypominają o zwierzęcej naturze człowieka: jedzenie, ludzkie wydzieliny i wydaliny, zachowania seksualne, kontakt ze śmiercią lub zwłokami, naruszenie ciała (krwawienie, zwyrodnienia, odkrywanie wnętrzności), a także typowo ludzkie: niedostateczna higiena, otyłość, odpychające zachowania ludzi, niemoralne postępowanie, stykanie się z odzieżą lub pokojami używanymi (skażonymi) przez inne osoby.
Wyrażanie emocji
Czy zdarzyło Ci się:
- spożywać jedzenie, które bardzo Ci nie smakuje? (jako dziecko lub w sytuacji ekspozycji społecznej)
- pracować w zakładzie pracy, w którym ma się styczność z uśmiercaniem zwierząt, padliną, ściekami, śmieciami itp.?
- prowadzić tzw. „lewe interesy”, zachować się nieuczciwie, dokonać kradzieży lub zrobiła to osoba, z którą jesteś blisko związany/a
- być biernym świadkiem lub ofiarą dewiacji seksualnej
- tkwić w toksycznej dla ciebie sytuacji, miejscu pracy, otoczeniu interpersonalnym
- odczuwać wstręt do siebie, swojego zachowania
Jeśli tak, to bardzo prawdopodobne, że w pewnych sytuacjach nauczyłeś/aś się tłumić wstręt, tolerować zachowania innych. Niestety okazuje się, że na dłuższą metę takie tłumienie emocji mocno łączy się z naszym zdrowiem.
Ciekawostka: wstręt jest obiektem żartów (zwłaszcza u dzieci).
10 cytatów o wstręcie
Kłopoty zawsze wiedzą, jak cię dotknąć wstrętną niespodzianką.
Jakże podła i nikczemna wydaje mi się wojna! Dałbym się prędzej posiekać na kawałki, aniżeli miałbym brać udział w tak wstrętnym przedsięwzięciu.
Nie ma nic wstrętniejszego niż muzyka bez ukrytego znaczenia.
A że, jak się zdawało, nie mogłem też dłużej znieść samotności, ponieważ i moje własne towarzystwo stało mi się niewypowiedzianie nienawistne i wstrętne, ponieważ bezsilnie miotałem się w pustce mego piekła, dusząc się, jakież więc pozostawało wyjście? Nie było żadnego.
Są ludzie wstrętni mimo zalet, a inni mili z wadami.
[...] wstręt do zwracania na siebie uwagi - właściwość, którą geniusz nabywa późno, ale której człowiek przeciętny nie traci ani na chwilę.
Każdy tryumf ma w sobie coś głęboko wstrętnego, jeśli sądzić po gębie tryumfatora. Niestety, pokonany, gdyby wygrał, przybrałby wyraz taki sam jak jego szczęśliwy rywal. Szkoda gadać: w każdym sukcesie jest element degradacji.
Wstręt, gdy dowiadujesz się, że Twój przyjaciel od początku stał po stronie twojego wroga.
